Aπολαμβάνοντας διαδικτυακή λογοτεχνία με αφιέρωμα σ΄έναν σημαντικό λογοτέχνη που μας πρόσφερε απλόχερα μια εξαιρετική γραφή κι ένα μυθιστόρημα που θα αγγίξει τις καρδιές σας …Καλή ανάγνωση στο βιβλίο του εξαιρετικού Άγγελου Μπατουδάκη , που κάθε Κυριακή σας κρατάει την καλύτερη συντροφιά και σας ταξιδεύει σε εποχές , εικόνες και ιστορίες με δυνατή πλοκή .
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ο ανθρωποθεός
ΟΓΔΟΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Το τέλος της συνέντευξης
1. Ο Πεντρένσκι ήταν ο Πέτρος, ο ταξικός και ο εθνικός εχθρός
1971, Ρώμη. Η αφήγηση του Πεντρένσκι τελείωσε.
«Θέλω να συμπυκνώσετε τη ζωή σας σε μια
φράση, σύντροφε», του είπε ο Βασίλης.
«Μια γυναίκα
και δυο βιβλία».
«Η γυναίκα
της ζωής σας ήταν η Νάντια. Μα δεν είχατε ποτέ σχέση μαζί της».
«Είχαμε μια πολύ
έντονη σχέση».
«Το ένα
βιβλίο ήταν οι Αφέντες του Κόσμου. Το
άλλο ποιό ήταν;».
Ο σοβιετικός συγγραφέας έβγαλε έναν φάκελλο. Είχε
φωτογραφίες από εξώφυλλα σε διάφορες γλώσσες. Ανήκαν στα Πρωτόκολλα. «Οι εκδόσεις τους ήταν
αμέτρητες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη παγκόσμια εκδοτική επιτυχία. Ήταν μια
επιτυχία απείρως μεγαλύτερη από τους Αφέντες». Χαμογέλασε. «Η Βίβλος και το Κοράνι δεν
συμπεριλαμβάνονται».
«Τα Πρωτόκολλα τα έγραψε ο Πέτρος».
«Εγώ είμαι ο Πέτρος».
Το 1925, ο Ιβάν έδειξε σαν
δικά του τα χαρτιά του Πέτρου. Και ο Πέτρος έδειξε τα χαρτιά του Ιβάν. Ήταν μια
θυσία από μια παρόρμηση.
Τα Πρωτόκολλα ερμηνεύτηκαν στην αρχή σαν ιουδαϊκή συνομωσία εναντίον
των Ρώσων. Μετά σαν ιουδαϊκή συνομωσία εναντίον των χριστιανών. Μετά σαν
συνομωσία εναντίον της δημοκρατίας. Οι ιουδαίοι χρησιμοποιούσαν τάχα τις τράπεζες
εναντίον της. Ακολούθησαν οι εκδόσεις της Ιαπωνίας. Έγιναν τότε που ήθελε να
εξαπλωθεί στην Κίνα και την Ινδία. Το 1950 ήρθε η σειρά των εθνικιστών του
Τρίτου Κόσμου: Η ιουδαϊκή και η βρετανική αράχνη ταυτίστηκαν. Τα Πρωτόκολλα
κατέκλυσαν την Μέση Ανατολή. Ταυτόχρονα, ξεκίνησε στις Πολιτείες η
αντικομμουνιστική υστερία. Ο Φορντ, ο Διεθνής
Εβραίος και τα Πρωτόκολλα, ήρθαν στην επικαιρότητα.
«Σε πενήντα χρόνια οι Αφέντες θα έχουν ξεχαστεί τελείως, Βασίλη. Τα Πρωτόκολλα όμως θα αντέξουν». Οι τετρακόσιες οικογένειες ήταν
ταξικός εχθρός. Γεννήθηκαν το 1930, την χρονιά που οι άγγλοι ανθρακωρύχοι έπαιξαν
ποδόσφαιρο με την αστυνομία του Λονδίνου. Νίκησαν. «Σε λίγα χρόνια δεν θα
υπάρχουν ανθρακωρύχοι, η ταξική
συνείδηση θα εξαφανιστεί». Αντίθετα τα Πρωτόκολλα θα άντεχαν όσο και οι
συντάξεις γήρατος. Οι ιουδαίοι ήταν εθνικός εχθρός, έθεταν σε κίνδυνο τις
κατακτήσεις του εθνικού κράτους.
«Είδα για πρώτη φορά τα Πρωτόκολλα, στην βιβλιοθήκη ενός θείου μου», είπε ο Βασίλης. Είχαν
το πιο φτηνό εξώφυλλο. Τα ξεφύλλισε. Ήταν απίστευτα κακογραμμένα. Ο Πεντρένσκι
χαμογέλασε θλιμμένα. «Ο άνθρωπος που τα έγραψε ήταν άμετρα φιλόδοξος. Ανακάλυψε
ότι τελικά δεν ήθελε τίποτα. Το μονο που ήθελε πραγματικά ήταν να παντρευτεί τη
Νάντια».
2. Ο μοναδικός νόμος, η διπλή διαλεκτική, ο μεγαλύτερος συγγραφέας όλων των εποχών.
Ο Βασίλης αποκοιμήθηκε σε
ένα καναπέ. Ο συγγραφέας που θαύμαζε, ήταν κάποτε πράκτορας της Οχράνα. Οι Αληθινοί Αφέντες δεν έγραφαν την «αλήθεια». Ήταν ένα
παιχνίδι με τις προκαταλήψεις, τα ζωτικά ψεύδη μιας κοινωνίας. Ο συγγραφέας
τους είχε μιμηθεί τα Πρωτόκολλα. Η Σοβιετική Ένωση, η εθνική αντίσταση,
ο ελληνικός λαός, πράγματα ανθρώπινα, πολύ ανθρώπινα.
Μέσα
στον ύπνο του άκουσε τα λόγια του συγγραφέα για τον Νίτσε: «Μια μέρα αγκάλιασε
και φίλησε ένα άλογο. Επειδή το μαστίγωνε το αφεντικό του. Ένιωσε ότι εκεινο το
ζώο ήταν άνθρωπος. Έλεγε ότι μόνο ο Ντοστογιέφσκι θα μπορούσε να τον καταλάβει».
Είδε τους πλανήτες. Δεν είχαν σταθερή τροχιά.
Την μετέβαλαν από στιγμή σε στιγμή. «Κάποιοι μακρινοί πλανήτες αλλάζουν ακόμα
και φορά, Βασίλη! Μου το είπαν οι καλύτεροι επιστήμονες. Κανείς δεν τολμά να
μιλήσει ανοιχτά. Υπάρχει μόνο ένας νόμος: Το πνεύμα του Θεού είναι μέσα στα
πάντα. Κάνει το κάθε τι να κινείται προς όλα. Συγχρόνως το κάθε τι είναι ήδη
παντού. Αυτή την κίνηση και αυτή την παρουσία τα καταλαβαίνουμε σαν μαγνητισμό,
ηλεκτρισμό, εξέλιξη των όντων και ιστορία».
Ο Βασίλης προσπάθησε να ανοίξει τα μάτια του.
«Το κάθε τι υπάρχει επειδή όλα τα υπόλοιπα του
δίνουν χώρο και το καλούν στην ύπαρξη. Έτσι γεννάει ο Θεός τον κόσμο, με την
αδυναμία. Αυτό που κάνει τον άνθρωπο θεό είναι η αδυναμία του».
Ο Βασίλης σηκώθηκε.
«Το 1938, είδα ολοκληρωμένο το μετρό της
Μόσχας, κύριε δημοσιογράφε.Τα μέλη του Κόμματος πραγματοποίησαν αυτό που τα
συνέφερε. Είχαν όμως μέσα τους τούς λόγους όλων των άλλων. Πραγματοποίησαν και εκείνο
που συνέφερε όλους τους υπόλοιπους».
Η Βαβέλ του Στάλιν έγινε θερμαινόμενη πισίνα.
Κολυμπούσαν οι πολίτες δωρεάν. Η σοβιετική κοινωνία ήταν παγιδευμένη στην
«πονηρία του Λόγου», υλοποιούσε την ηθική. Ο κόσμος πατούσε ήδη με το ένα του
πόδι στο τέλος της ιστορίας. Ήταν ήδη άγιος. Έσερνε το άλλο πόδι να το φέρει
δίπλα στο πρώτο.
«Ο Μαρξ έλεγε ότι ο κόσμος χωρίζεται σε σχέσεις
και δυνάμεις, κύριε δημοσιογράφε. Οι σχέσεις θα γίνονται συνεχώς χειρότερες. Αλλά
ο άνθρωπος θα γίνεται ολοένα πιο δυνατός. Ολοένα πιο σοφός. Υπάρχει μια διπλή
διαλεκτική».
«Είσαστε τελείως διαφορετικός από ότι είχα
φανταστεί», είπε ο Βασίλης στον ρώσο.
«Είμαι ο μεγαλύτερος συγγραφέας όλων των
εποχών».
Ο ξάδελφος μου τον κοίταξε με ένα
ερωτηματικό.
«Είναι αδύνατον αυτό που λέτε!», του
απάντησε. «Υπάρχουν κάποιοι συγγραφείς,
όπως ο Ντίκενς, που τα έργα τους εκδίδονται επί δυο αιώνες. Κάποια άλλα βιβλία
εκδίδονται επί πεντακόσια χρόνια. Κάποια άλλα υπάρχουν εδώ και χιλιάδες
χρόνια».
«Δεν διάβασες τον Οδυσσέα του Τζέιμς Τζόυς, Βασίλη, δεν διάβασες Προυστ, δεν διάβασες
καν τον Δον Κιχώτη. Ούτε εγώ τα διάβασα. Ξεφύλλισες όμως τα Πρωτόκολλα και διάβασες τους Αφέντες. Τον δέκατο ένατο αιώνα, ο
πληθυσμός της Γης ήταν ένα δισεκατομμύριο. Οι περισσότεροι ήταν αναλφάβητοι.
Διάβαζε ένα πολύ μικρό ποσοστό. Σήμερα, ο παγκόσμιος πληθυσμός είναι πέντε
δισεκατομμύρια και διαβάζουν οι μισοί. Πόσοι διάβασαν τα έργα του Πλάτωνα και
του Αριστοτέλη; Από τότε που γράφτηκαν μέχρι τον δέκατο όγδοο αιώνα μόνο μερικές
χιλιάδες. Μετά μερικά εκατομμύρια».
«Το πρώτο βιβλίο σας το γράψατε καθ’
υπαγόρευση, πάνω στην ιδέα της Νάντια. Το δεύτερο βιβλίο σας το έγραψαν οι
φοιτητές. Τα θεωρείτε και τα δύο σαχλαμάρες. Η μόνη σας πραγματική σχέση με τα
βιβλία ήταν η βιβλιοθήκη που κάψατε!».
«Εξακολουθώ να είμαι ο μεγαλύτερος συγγραφέας
όλων των εποχών, Βασίλη», επανέλαβε ο Πεντρένσκι.
«Πρέπει επιτέλους να μου δώσετε τη συνέντευξη.
Η εφημερίδα μου θα με απολύσει».
«Την έγραψα χθες και προχθές, την έδωσα σε μια
δακτυλογράφος. Θα είναι έτοιμη να την πάρεις αύριο το μεσημέρι».
3. Η συνέντευξη
Το επόμενο μεσημέρι συναντήθηκαν στo λόμπι του Eden. Ο Πεντρένσκι έδωσε στον εξάδελφό μου ένα φάκελο με την
συνέντευξή του. Ο Βασίλης την ξεφύλλισε. Ήταν πλήρης, σαφής και πνευματώδης.
Αναφερόταν στην «επιτυχία του σοβιετικού μοντέλου», στο «φωτεινό παράδειγμα της
Κούβας», στον «βρώμικο πόλεμο του Βιετνάμ», στην «καταπίεση των μαύρων στις
Πολιτείες», στον «ρεφορμισμό του Μάη του
’68», στο «κόκκινο μέλλον της ανθρωπότητας», στις «κατακτήσεις των
σοσιαλιστικών χωρών», στη «βελτίωση των συνθηκών των λαϊκών μαζών», στο «νέο
άνθρωπο που κατασκεύαζε η Σοβιετική Ένωση».
«Οι δίκαιες κοινωνίες είναι
άχρηστες, Βασίλη. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη από το μεγαλείο. Η μεγαλύτερη
κοινωνική αδικία είναι η μετριότητα».
«Αγαπήσατε ποτέ κάποια άλλη
εκτός από την Νάντια;»
«Δεν μπόρεσα
να βάλω καμία στη θέση της».
Ο Βασίλης πήγε την συνέντευξη στην εφημερίδα
του. Δέχθηκε επαινετικά σχόλια. Το απόγευμα πήρε ένα ταξί. Πήγε στο παλατάκι
της Donna. Είπε στον οδηγό να τον περιμένει. Πλησίασε με τα πόδια. Αγνάντεψε τα
παράθυρά της. Είπε στον οδηγό να φύγει. Επέστρεψε στην Ρώμη με τα πόδια.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ο Πεντρένσκι ήταν πράγματι ο μεγαλύτερος συγγραφέας όλων των εποχών όταν το είπε. Μετά την τρίτη χιλιετία τα νούμερα άλλαξαν. Οι Κινέζοι έγιναν ενάμισι δισεκατομμύριο. Οι Ινδοί άλλα τόσα. Ξαφνικά άρχισαν να διαβάζουν όλοι τους. Τα βιβλία έγιναν ηλεκτρονικά.
Το Όνομα του Ρόδου είχε τριακόσια εκατομμύρια ηλεκτρονικές αναγνώσεις. Ένα βιβλίο γαλλικής μαγειρικής πεντακόσια εκατομμύρια. Ένα βιβλίο για σκύλους εξακόσια. Αλλά ίσως αυτά τα νούμερα να είναι ψεύτικα. Με τέσσερις χιλιάδες ευρώ αγοράζεις πια ένα εκατομμύριο views. Στις μέρες μας άλλαξε και η ανάγνωση: Κανένα βιβλίο δεν διαβάζεται πια ολόκληρο.
Αντίο, Βασίλη! Έχω να ακούσω τα νέα σου δυο χρόνια. Δεν κατέλαβες ποτέ αξιώματα, δεν έγραψες θεολογικές μελέτες και βίους αγίων, δεν κήρυξες από τον άμβωνα, δεν ανέλαβες κάποιο ίδρυμα, δεν ανέπτυξες φιλανθρωπική και κοινωνική δράση. Είσαι ένας χοντρός παπάς. Το μισό πάχος σου είναι το πρησμένο σου συκώτι. Κάθεσαι στο ναό μέχρι τα μεσάνυχτα. Μνημονεύεις στις προσευχές σου όσα περισσότερα μπορείς.
Θέλω να αποχαιρετήσω τους ήρωές μας: Αντίο Νάντια, Ιβάν, Πέτρο, Αλεξέι, Ιγκόρ, Μπόρις, Donna, Ράπτη, Στάλιν, Τσώρτσιλ, Φορντ, Γκαμπόν, ιουδαίε φίλε του τελευταίου. Αντίο και σε όσους δεν ανέφερα. Θα συναντηθούμε στα ερείπια της Βαβέλ, σε μια πισίνα.
ΤΕΛΟΣ
Άγγελος Χ. Μπατουδάκης
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου