Ο μεγαλύτερος συγγραφέας όλων των εποχών – Άγγελος Χ. Μπατουδάκης ~ ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Aπολαμβάνοντας διαδικτυακή λογοτεχνία με αφιέρωμα σ΄έναν σημαντικό λογοτέχνη που μας πρόσφερε απλόχερα μια εξαιρετική γραφή κι ένα μυθιστόρημα που θα αγγίξει τις καρδιές σας … 

Καλή ανάγνωση στο βιβλίο του εξαιρετικού Άγγελου Μπατουδάκη , που κάθε Κυριακή σας κρατάει την καλύτερη συντροφιά  και σας ταξιδεύει  σε εποχές , εικόνες και ιστορίες με δυνατή πλοκή .

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Ο ανθρωποθεός

  ΕΒΔΟΜΟ  ΚΕΦΑΛΑΙΟ

   Η επιστροφή του Βασίλη

 

1.      1974, ο Βασίλης γίνεται ιερέας, ο θάνατος του Πεντρένσκι, η κρυμμένη αγιότητα

 

Καλοκαίρι του 1974, Κινέττα. Το ραδιόφωνο ανακοίνωσε το πραξικόπημα στην Κύπρο. Ακολούθησε η τουρκική εισβολή. Έγινε επιστράτευση. Φοβηθήκαμε ότι θα γίνει πόλεμος. Οι νοικοκυρές άδειασαν τα σούπερ μάρκετ. Τα ραδιόφωνα ανακοίνωναν τις ελληνικές νίκες. Τα νοσοκομεία γέμισαν τραυματίες. Τους έφερναν μεταγωγικά αεροπλάνα από την Κύπρο. Είδαμε τους επιστρατευμένους του Κέντρου της Κορίνθου στην παραλία. Έπαιζαν μπάλα.

«Δεν θα πάτε να πολεμήσετε;», τους ρωτήσαμε.

«Μας έδωσαν άδεια».          

Οι τούρκοι κατέλαβαν την μισή Κύπρο. Οι συνταγματάρχες παρέδωσαν την εξουσία. «Δανάη», είπε η μαμά, «γύρισε ο Βασίλης από την Ιταλία». Τον είδα λίγο μετά της Παναγίας, σε μια οικογενειακή συγκέντρωση. Οι μισοί ήταν με τους συνταγματάρχες. Ένας θείος, αξιωματικός της αεροπορίας, εξήγησε το λόγο: «Αυτοί που βασανίστηκαν ήταν μόνο μερικές χιλιάδες. Όλοι οι άλλοι περάσαμε καλά». Ο νονός ήταν λυπημένος. Τον συκοφάντησαν για «συνεργάτη της χούντας». Κινδύνευε με διώξεις. Τα μικρά ήταν επίσης λυπημένα. Δεν θα γινόταν πόλεμος και θα πήγαιναν σχολείο. Σε μια γωνιά διέκρινα τον Βασίλη. 

            «Νικήσατε κομμούνια», του είπα. «Τώρα θα φάτε με χρυσά κουτάλια!».

            «Μόνο οι ήττες βαθαίνουν την ψυχή μας, Δανάη».

            Ώου! Ένα υγιές πνεύμα παρακμής! Μέχρι τότε ήταν «κόκκινο γαρύφαλλο».  

Ο ξάδερφος και ο Πεντρένσκι αντάλλασαν γράμματα επί δέκα χρόνια. Ο ρώσος του έστελνε και κάρτες από τα ταξίδια του.  Το 1980, τα μέσα ανακοίνωσαν τον θάνατό του: «Χθες απεβίωσε ο σοβιετικός συγγραφέας Ιβάν Πεντρένσκι. Έγινε διάσημος με το παγκόσμιο μπεστ σέλλερ του Οι Αληθινοί Αφέντες του Κόσμου. Βραβεύτηκε επανειλημμένα…». Ο Ριζοσπάστης αφιέρωσε μισή σελίδα. Η Αυγή μια στήλη. Λίγους μήνες μετά, ο Βασίλης έλαβε ένα τηλεγράφημα. Ήταν από την οικογένεια του εκλειπόντος. Ο Πεντρένσκι του κληροδοτούσε ένα κουτί. Είχε μέσα ένα βιβλίο.

Το 1977, ο Βασίλης έγινε διάκονος. Έμεινε άγαμος.  Μου εξήγησε τον λόγο: «Δεν θα ένιωθα για καμμία όπως για την Donna. Το ένοιωθα πορνεία να παντρευτώ». Διορίστηκε ιερέας. Δεν έβαλε μέσον να μείνει στην Αθήνα. Τον έστειλαν σε ένα ορεινό χωριό. Είχε μια περίεργη άποψη για τον κόσμο μας, ότι ήταν κρυφά άγιος.

Η νεότερη ελληνική ιστορία θα μπορούσε να έχει τον τίτλο «αφέντες και δούλοι»: Το 1821 επαναστάτησε ο Μοριάς. Οι ένοπλοι ήθελαν να πάρουν τη θέση των «τούρκων». Οι πιο σπουδαίοι ανάμεσά τους ήταν οι Σουλιώτες και οι Μανιάτες. Οι πρώτοι, πριν την επανάσταση, είχαν υπόδουλα σαράντα χριστιανικά χωριά.  Οι δεύτεροι ήταν ληστές και πειρατές. Άρπαζαν χριστιανούς και τους πουλούσαν δούλους, λεηλατουσαν τις γύρω περιοχές. Ήταν αυτοί που έκαναν τη σφαγή της Τριπολιτσάς -και το 1944 τις σφαγές στη νότια Πελοπόννησο.

Τον πρώτο χρόνο δολοφονήθηκαν ένα εκατομμύριο μουσουλμάνοι, κυρίως γυναικόπαιδα. Τα επόμενα έξι χρόνια, οι επαναστάτες έκαναν μεταξύ τους τρεις εμφύλιους. Πήραν πήραν δάνεια από την Αγγλία και τα έφαγαν. Οι αρχηγοί τους άρπαξαν τις καλύτερες περιουσίες.  Καθιέρωσαν το σουβλιστό κατσικάκι. Οι άοπλοι χριστιανοί μετανάστευαν για να γλυτώσουν από τους «ελευθερωτές» τους. Οι Κολοκοτρωναίοι προσπαθούσαν να τους υποτάξουν. Έκαιγαν τα σπίτια τους και έκοβαν τα καρποφόρα δέντρα. Ήθελαν να τους κάνουν να πεθάνουν από την πείνα. Ήταν η πολιτική «φωτιά και τσεκούρι». Οι χωρικοί έλεγαν «τι Ζαϊμης, τι Μπραίμης;». Αναρωτιόντουσαν σε τι διέφερε ο Ζαϊμης, ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη από τον Ιμπραήμ.

1843, ο στρατός έκανε επανάσταση για να επιβάλει το σύνταγμα. Η μεσαία τάξη της Ελλάδας ήταν τότε ο στρατός. Ήθελαν να διαφεντεύουν μαζί με το βασιλιά. Κάπου το 1900, ο Παπαδιαμάντης  αποκάλεσε την Αθήνα «πόλη των αφεντάδων και των δούλων». Το 1909, ο στρατός έκανε πάλι επανάσταση. Επέβαλε για πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο.  Το 1916, ο στρατός έκανε πραξικόπημα. Σε συνεργασία με τους Συμμάχους έφερε το Βενιζέλο. Έβαλε την Ελλάδα στον α΄ παγκόσμιο πόλεμο. Το 1922 ο στρατός εγκατέλειψε τη Μικρά Ασία, ήρθε στην Αθήνα, έκανε επανάσταση και παρέδωσε ξανά την εξουσία στο Βενιζέλο. Έκανε μια δίκη παρωδία και δολοφόνησε τους αρχηγούς της αντιπολίτευσης.

1930, το κράτος των Αθηνών επιβλήθηκε. Κυριάρχησε η διαφθορά. Κατασκευάσθηκε η «αγία Ελλάς». Ο πρώτος κυβερνήτης, ο Καποδίστριας, θεωρήθηκε άγιος. Δίπλα του «αγιοποιήθηκαν» ο Μακρυγιάννης, ο Παπουλάκος, ο Μέγας Αλέξανδρός και ο Παύλος Μελάς. Επιβλήθηκαν οι παραθρησκευτικές οργανώσεις. Το 1936 ήρθε στην εξουσία η φασιστική δικτατορία του Μεταξά. Η Αθήνα έμαθε να χαιρετάει φασιστικά. Η νεολαία γράφτηκε υποχρεωτικά στην Εθνική Οργάνωση Νεολαίας.

Το 1943, η νίκη των Συμμάχων σιγουρεύτηκε. Οι πολιτικοί και οι αξιωματικοί ξεκίνησαν την «εθνική αντίσταση». Τους επόμενους δώδεκα μήνες, μέχρι να φύγουν οι γερμανοί το 1944, έκαναν παρελάσεις και σφαγές αμάχων. Οι καπετάνιοι έκαναν γλέντια με ψητά. 1950, εκείνοι που ήθελαν να πουλήσουν τη χώρα τους στη Ρωσία ηττήθηκαν οριστικά. Οι νικητές πήραν τα πάντα: Περίπτερα, ταξί, άδειες φορτηγών και βυτιοφόρων, άδειες για φούρνους. Οι κόρες τους έγιναν δημόσιοι υπάλληλοι. Οι νικητές είχαν τους ηττημένους δούλους τους. Την διαφορά εξισορρόπησε η μεγάλη ελληνική οικογένεια.

1967. Η επανάσταση των συνταγματαρχών. Η χώρα μας πήρε την ευρωπαϊκή πρωτιά στην κατανάλωση ερυθρού κρέατος. 1974, Karamanlisation. 1981, η επανάσταση του σοσιαλιστικού κόμματος. Ένωσε το 1821 και την «εθνική αντίσταση» σε ένα. Επιβλήθηκαν τα μουστάκια. Οι νέοι νικητές έκαναν τους νέους ηττημένους δούλους τους. Η ελληνική οικογένεια παρενέβη πάλι εξισορροπιστικά. Η κατανάλωση κρέατος απογειώθηκε. Όπως έγραψε και η Αυριανή: «Χάρη στον Ανδρέα, χόρτασε η Ελλάδα κρέας». Ο θείος Μίμης διατύπωσε το δόγμα: «Παντού οι πολιτικοί κλέβουν αλλά οι σοσιαλιστές δίνουν και κάτι στο λαό».

Ο «λαός» ήταν ο ίδιος και ο θείος Μιχάλης. Ο μέσος σοσιαλιστής που ανήκε στο «λαό», έπαιρνε αμοιβή -μαζί με τα εφάπαξ και τις συντάξεις- πέντε με δέκα φορές πάνω από τον μέσο πολίτη. Τα λαδώματα, οι δωροδοκίες και οι υπεξαιρέσεις ήταν στα επιπλέον.  Οι σοσιαλιστές καθιέρωσαν την «έλευση του Αγίου Φωτός». Ερχόταν από τα Ιεροσόλυμα με αεροπλάνο. Το υποδέχονταν με τιμές αρχηγού κράτους. Ταξίδευε σε κάθε μητρόπολη. Τα μεσάνυχτα της Ανάστασης κατέληγε σε κάθε λαμπάδα.

Το μάθημα: Η εκκλησία ήταν ο πάροχος του Αγίου Πνεύματος, οι σοσιαλιστές ήταν ο Μέγας Κωνσταντίνος και η Αγία Ελένη. Η αλήθεια: Όταν η Παναγία γέννησε τον Χριστό δεν είχε γίνει η Πεντηκοστή, δεν είχε ιδρυθεί ακόμα η εκκλησία. Το Άγιο Πνεύμα το είχε ο κόσμος από τη σύσταση του. Γι’ αυτό είδε τον άγγελο ο γάιδαρος του Μελχισεδέκ. Ο άγιος Παύλος δεν έγινε απόστολος με «αποστολική διαδοχή». Δεν χειροτονήθηκε ούτε από τον Ιησού, ούτε από κάποο χειροτονημένο απόστολο.

Σκάνδαλο Κοσκωτά. Παρέδωσαν δυο τράπεζες σε έναν υπάλληλο που δεν ήξερε ούτε να γράφει. Οι βαλίτσες έφευγαν για την κυβέρνηση και την αξιωματική αντιπολίτευση. Η 17 Νοέμβρη κρατούσε τα μπόσικα. Η πιο μεγάλη ασφαλιστική δημιουργήθηκε με εικονικά κεφάλαια. Οι μίζες καθιερώθηκαν παντού. Στα δημόσια έργα και στα εξοπλιστικά νομιμοποιήθηκαν.

Όλοι αυτοί έστελναν τον κόσμο να κάνει πορείες για το Πολυτεχνείο. Ο εχθρός ήταν τάχα μακριά, ήταν τάχα ο καπιταλισμός και ο ιμπεριαλισμός. Ο πραγματικός όμως εχθρός ήταν εδώ. Ήταν η παρασιτική γραφειοκρατία και η συνένοχη μεσαία τάξη. Όλοι αυτοί έφαγαν το ψωμί των επόμενων γενεών. 2004, η Ελλάδα πλήρωσε τους Αθάνατους και πήρε τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στην τελετή έναρξης ο «λαός» εκπροσωπήθηκε από τον Καραγκιόζη.  Χόρεψαν όλοι με τον πιο γελοίο και άθλιο τρόπο. Σπαταλήθηκαν εξήντα δισεκατομμύρια για να φάνε οι πολιτικοί, οι εργολάβοι και οι παρατρεχάμενοι. Το show έκλεισαν οι «αθλητές», οι «εθελοντές» και ο «συμμετέχων λαός».

Σκάνδαλο Βγενόπουλου, σκάνδαλο Κουτσολιούτσου και μυριάδεςχιλιάδες σκάνδαλα παντού. Οι πολιτικοί και οι δημόσιοι υπάλληλοι αγόρασαν τη μισή Ελβετία, τη μισή Γαλλία και το μισό Λονδίνο. Κάποιοι έφτασαν μέχρι τη Νέα Υόρκη. Οι παπάδες έγιναν πλούσιοι και «γκεϋοποιήθηκαν». Σαν πιο προσοδοφόρα επαγγέλματα αναδείχθηκαν δυο: Σώγαμπρος ψάλτη σε μητροπολιτικό ναό και κομμουνιστής επόπτης σε εφορία.  Δεν διδάσκονταν στον επαγγελματικό προσανατολισμό.

2011, η Ελλάδα χρεωκόπησε. Έγινε η ευρωπαϊκή χώρα με την πιο φτηνή κοκαϊνη. Λίγο αργότερα πέθανε ένας δημοσιογράφος αφήνοντας περιουσία εκατόν είκοσι εκατομμύρια ευρώ. Ήταν ο αγαπημένος του «λαού». Εικάζεται ότι ανήκε σε μια σπείρα πέντε δημοσιογράφων που μετά το 1990 εκβίαζαν τους πάντες. Προφανώς χρησιμοποιώντας τα στοιχεία που τους προωθούσε η αστυνομία.  

Πίσω από όλα αυτά υπήρχε μια κρυμμένη αγιότητα: Γνώρισα μια κυρία από την Κόρινθο. Το 1945, της έστελνε γράμματα ένας εικοσάρης ελασίτης. Εκείνη ήταν δεκαεπτά ετών. Ένοιωθε προσβεβλημένη. Στη μικροκοινωνία της τα γράμματα ήταν απαράδεκτα.  Όμως ο νεαρός ήταν πολύ όμορφος και τα έπαιρνε. Επιβλήθηκε η δεξιά κυβέρνηση. Ο ελασίτης δεν κατέθεσε τα όπλα. Συνελήφθη. Του ζήτησαν να αποκηρύξει τις «ιδέες» του για να μην τον εκτελέσουν. Εκείνος αρνήθηκε.

Η οικογένειά του βρήκε έναν αρχαιολόγο που είχε γνωριμίες στην  αμερικάνικη αρχαιολογική αποστολή. Οι γνωριμίες του κατέβασαν τον αμερικάνο πρέσβη την ώρα που ανέβαινε στο αεροπλάνο. «Εκείνη την εποχή ήταν πάνω και από τον πρωθυπουργό». Ο πρέσβης μίλησε στην ελληνική κυβέρνηση. Ο νεαρός ελασίτης αφέθηκε ελεύθερος. Λίγο αργότερα όμως τον έστειλαν στη Μακρόνησο. Αρνήθηκε να υπογράψει δήλωση. Έμεινε κρατούμενος για χρόνια και χρόνια.  

Εκείνη τον περίμενε. Οι άλλες σταματούσαν να περιμένουν και παντρευόντουσαν. Οι κομμουνιστές την έβλεπαν που περίμενε και την αντιμετώπιζαν με σεβασμό. Κάποια στιγμή τον άφησαν και τον παντρεύτηκε. Είχε φάει πολύ ξύλο, είχε προβλήματα υγείας. Οι δικοί του, αν και δεξιοί, του συμπαραστάθηκαν. Τον βόλεψαν κάπου θυρωρό. Εκείνη εργάστηκε σκληρά, πολύ σκληρά. Ήταν μοδίστρα. Αγόρασε ένα δυάρι να μείνουν. Κάποια στιγμή ο σύζυγός της πέθανε. Εκείνη συνέχιζε να τον αγαπάει. Την ρώτησα γιατί δεν είχαν παιδιά. Ο σύζυγός της είχε λειτουργική αναπηρία από το ξύλο. 

Ήταν για μια όμορφη ρωσίδα. Είχε σχέσεις με έναν άσχημο και φτωχό έλληνα γέρο. Δούλευε σαν οικιακή βοηθός και τον συντηρούσε. Εκείνος ήταν παντρεμένος αλλά η σύζυγός του είχε φύγει. Όποιος έβλεπε το περίεργο ζευγάρι γελούσε. «Γιατί μένει μαζί του;», έλεγαν. «Γιατί τον πληρώνει;».

Το 1950, στις ανηφοριές της Κυψέλης, ζούσε ένας καθυστερημένος. Έμενε σε κοτέτσια και ήταν γεμάτος ψείρες. Ήταν η εποχή που όλοι έκτιζαν. Δεν υπήρχαν τότε διατρητικά μηχανήματα. Οι ανηφοριές ήταν γεμάτες βράχια. Έβαζαν τον χαζό να σπάει την πέτρα με την αξίνα. Δεν άντεχε κανείς άλλος να κάνει μια τόσο σκληρή δουλειά. Αυτοί που τον έβαζαν, εκμεταλλευόντουσαν την χαζομάρα του και δεν τον πλήρωναν. Σήκωνε τα σπιτικά τους χάρη στον απλήρωτο κασμά του. Κάποια στιγμή εξαφανίστηκε. Τον αναζήτησαν. Μια γυναίκα είπε: «Έφυγε ο κυρ Νικολάκης, ο δια Χριστόν σαλός».

Υπάρχει και μια άλλη αγιότητα φανερή. Την βλέπουμε αλλά δεν την αναγνωρίζουμε: Οι «κακοί» είναι οι καλύτεροι άνθρωποι. Η ψυχή τους ζητάει την αρχαία της δόξα. Καταλήγουν στα υποκατάστατα, τον πλούτο για τη δόξα. Οι «κακοί» είναι αυτοί που έχουν την πιο έντονη μνήμη. Δουλεύουν μέχρι τα ογδονταπέντε. Αυτοκαταστρέφονται. Καταλήγουν πάμφτωχοι. Οι «καλοί» κοιτάζουν να βολευτούν. Πως θα δουλέψουν λίγο, πως θα πάνε διακοπές, πως θα κληρονομήσουν, πως δεν θα πληρώσουν, ποιόν θα παντρευτούν. Μετράνε, υπολογίζουν, προσέχουν.

Κάτι πιο φανερό: Σε πολλές οικογένειες έχουν κομμουνισμό στο τελευταίο, ανώτατο στάδιο του. Οι δυνατοί προσφέρουν ανάλογα με τις δυνάμεις τους. Οι αδύναμοι λαμβάνουν ανάλογα με τις ανάγκες τους. Κάτι ολοφάνερο: Ο μισός πληθυσμός είναι γυναίκες. Γίνονται μητέρες. Θυσιάζουν τα πάντα για τα παιδιά τους.  Κάποτε η γέννηση ενός παιδιού έφερνε τη γυναίκα κοντά στο θάνατο. Και κάτι που ο κόσμος το βλέπει για πρώτη φορά: Όλα τα ζώα έχουν αισθήματα αλτρουισμού και δικαιοσύνης. Παλεύουν για να σώσουν τα αδύναμα. Κάποτε θυσιάζονται. Υιοθετούν τα ξένα παιδιά. Συχνά αναζητούν το ωραίο και την ευταξία. Μια αρκούδα είχε σηκώσει ένα πεσμένο κώδωνα οδοποιϊας. Επειδή χαλούσε μια ομοιομορφία.

 

 

2.      Το κουτί

 

Τον Αύγουστο του 1993, χτύπησε το τηλέφωνό μου. Ήταν ο Βασίλης. Είχε έρθει στην Αθήνα ένας συγγενής του Πεντρένσκι. Έκανε τουρισμό. «Του έδωσα την διεύθυνσή σου», μου είπε. «Όλοι οι άλλοι λείπουν διακοπές. Έχει μαζί του το κουτί με το βιβλίο».

Ο απόγονος ήρθε στο σπίτι μου. Έμοιαζε στον Αλ Πατσίνο. Έγινε πλούσιος στην Περεστρόικα. Έφτιαξε ένα εργοστάσιο. Αγόραζε ψάρια και τα έκανε κονσέρβες.

«Χρησιμοποίησα τα λεφτά του συγγραφέα», μου είπε. «Δεν είχε παιδιά. Τα λεφτά του έμειναν σε εμάς. Η ιδέα με τα ψάρια ήταν δική του. Πίστευε ότι θα έπιανε, επειδή στη Ρωσία αγαπάνε τα ψάρια». Μου έδωσε το κουτί. Είχε μέσα ένα αντίτυπο από τα Πρωτόκολλα. Ήταν γραμμένο με κυριλλικό αλφάβητο. Ήταν από τις  πρώτες εκδόσεις που έγιναν στη Ρωσία.  

Συνεχίζεται …

Άγγελος Χ. Μπατουδάκης

 

ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΜΕΤΡΑΕΙ ΒΙΒΛΙΑ 8:36 μ.μ.